Merhaba sevgili ziyaretçiler,
Geçen sene Kanada’da katıldığım Dr. C.N. Jyothi’nin ‘Spices As Remedies’ workshop notlarımdan sizlerle paylaşmak üzere bir derleme yaptım. Keyifle okumanız dileğimle!
Öncelikle baharatlar hakkında kısaca belirtmek istediğim birkaç özellik var:
Baharat kurutulmuş tohum, meyve, kök, sap, veya diğer bitkisel parçalardır ve özellikle tatlandırma, renklendirme veya yemekleri korumak için kullanılır. Bazen de diğer tatları kapatmak için kullanılabilir. (Wiki)
Tatlandırmak için önce baharatları yemeklerinize katmanızı öneririm ve bu az miktarlarda yapmalısınız değilse oldukça güçlü bir tat, koku ve aroma yayacaktır ve önemli olan yoğunluğu değil içeriğinin özelliğini, ruhunu yakalamaktır.
Baharatlar çağlar boyunca dini amaçlı da kullanılmıştır. Hala kendi topraklarımızda kem gözlere karşı frankincense benzeri günlük ağacı kabukları ve reçinesi yakılır. Tütsüler yapılır.
Dolayısıyla baharatları renkleri, tatları, aromalarına göre kullanarak bitkisel ilaçlarda yapılmaktadır. Hatırlamamız gereken baharatları sadece madde olarak görmemektir. Onların içinde kendi karakterleri ve kendi ruhları bulunmaktadır ve bizim sadece bedenlerimize değil zihinsel, duygusal ve ruhsal bedenlerimize de şifa verirler. Aslında bu gıda olarak gördüğünüz her şey için geçerlidir. Maddenin ötesinde bizi besleyen özlerini görebilmek yada fark edebilmek işin anahtarı.
Kuru baharatlara örnek olarak karabiberi, rezeneyi, hardalı, kimyonu örnek verebiliriz. Bu tür baharatları kullanırken bütün parçaları halinde satın alıp gerektiğinde onları toz haline getirmek daha iyidir. Toz halleri daha aromatik çünkü oksidasyona uğrarlar.
Kök, rizom, saplara örnek olarak zencefil, sarımsak ve zerdeçalı gösterebiliriz.
Reçine olarak sakızı, günlük ağacı reçinesini ve asafoetida (Hint baharatı) bulabiliriz.
Safranı en iyi süt içinde çözelti olarak ve diğer baharatları yağ içinde çözerek en iyi şekilde kullanırız.
Baharatların raf ömrü bütün olarak 2 yıl, toz halinde 6 aydır.
——————————————————————————————————————–
Selam Otu(Türkçe)/Bishop’s weed(İngilizce)/Lovage(İngilizce)/Ajwain(Hintçe)/Omum(Sanskritçe)/Carum Roxbhurgianum(Latince)
Medikal özellikleri: Karminatif(gaz çıkarıcı), stimulant(uyarıcı tonik), Stomachic(mideye faydalı), anthelmintic(solucan düşürücü), antispasmodic(kasınç giderici)
Sıcaklık: Yağ yakıcı, dolaşımı hızlandırıcı, terleterek ciltteki gözenekleri açıcı, termojenik.
Örnek tarif: 10 gr. Karabiber, 50 gr. Selam otu, 25 gr. kişniş, kaya tuzu: Bu kuru baharatları bir yemek kaşığı ghee veya zeytinyağıyla kavurun. Böylece yağ ve karbonhidrat yakımını hızlandırabilirsiniz.
———————————————————————————————————————-
Anason/Anise(İng.)/Shata Pushpa(Sansk.)/Pimpinella Anisum(Lat.)
Kullanılan bölümleri: Meyve ve tohumları.
Medikal özellikleri: Stimulant, karminatif, diüretik, biraz balgam söktürücü, aromatik, stomachic.
Mutfakta: Tatlı, aromatik, meyanköküne benzeyen bir tadı vardır ve yemeklerden sonra mideyi rahatlatmak için kullanılır.
Şifa olarak: Lokal olarak başa sürülen yağı migren ağrısına iyi gelir, karın bölgesindeki hazımsızlığa ve bağrısak koliklerine de kullanılır. Ayrıca anason esansiyel yağı saç biti ve keneler için böcek zehiri olarak da işlev görebilir.
Anason suyu veya toz halindeki tohumları mideye iyi gelir.
Fitoestrojen içerdiğinden adet ağrılarına ve (pms) adet öncesi sendromununda kullanılabilir.
————————————————————————————————————————
Defne Yaprağı/Bay Leaf (İng.)/ Tamala Patra (Sansk.)Laurus nobilis(Lat.)
Kullanılan bölümleri: Kurutulmuş yaprakları kullanılır ve bütün parçaları ile esansiyel yağı. Yemeklerde servis edilmeden önce çıkarılmalıdır.
Kullanım alanları: Avucunuzda ezip kilerine koyarsanız sinekleri, güveleri ve hamam böceklerini uzak tutar.
Şifası: Karminatif, terletici, digestive, diüretik, emetik, stomathic(mideye iyi gelir).
Defne yağından morluklar ve burkulmalarda kullanılmak üzere sıvıya yakın merhemler yapılabilir.
Diyabetli hastalar için vücuda insülini daha etkili kullanımında yardımcı olur.
Midedeki hiper (aşırı) asiti ve ülseri azaltmada yardımcı olur, içinde eugenol bulunduğu için antiimflamatör ve antioksidandır.
———————————————————————————————————————–
Kakule/Cardomom(İng.)/ Ela(Sansk.)/ Elettaria Cordomomum(Lat.)
Özellikleri: Güçlü bir aromatik, stimulant, karminatif, stomachic(mide kuvvetlendirici), diüretik.
Kullanım alanları: Mutfakta; tatlılarda, yemek ve içeceklerde(kahve ve çay) tat ve koku verir. Bazen tütün gibi içilir.
Mide bulantısına iyi gelir, en iyi şekli kabuklu halinde kullanmaktır.
Masticotary(çiğneme) olarak kötü ağız kokusu ve boğaz ağrıları için kullanılır.
Kakule tozu, zencefil, karanfil ve kimyon ile birlikte kullanıldığında dyspepsia yani hazımsızlık için iyidir.
Bronşlarla ilgili hafif rahatsızlıklar ve akciğer tıkanıklıklarında kullanı8lmak için bir formül:
1 ölçek kakule tozu
2 ölçek tarçın
3 ölçek messua ferrea çiçekleri (hint gül kestane ağacı) http://www.mayflowersnursery.com/product_details.php?pid=182&sid=86&co=1&ch=1 *Bu çiçekleri bulamazsanız hatmi çiçeğini öneririm.
4 ölçek karabiber
5 ölçek kavrulmuş boraks (sodyum borat, boğaz ve ağız için antiseptik ve müsekkin olarak kullanılır.)
6 parça uzun karabiber http://foodie-isms.com/?p=5216#more-5216
Şeker (doğal hallerini kullanmakta fayda var yada pekmez, bal gibi)
Hepsini eşit miktarda karıştırıp tentür veya şurup haline getirebilirsiniz.
Bu formül aynı zamanda ishal sonrası hızlı bir toparlayıcı ve gaz gidericidir.
—————————————————————————————————————————
Devam edecek…